Kleinste stad van Nederland: Bronkhorst in de Achterhoek

De kleinste stad van Nederland ligt in de Achterhoek, Gelderland. Het gaat hier om het plaatsje Bronkhorst, nabij de IJssel. Vanwege haar stadsrechten mag Bronkhorst zich een stad noemen, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Bronkhorst heeft immers niets van alles waar je bij een stad aan moet denken. Dat betekent echter niet dat Bronkhorst geen bezoekje waard is.

Met net iets meer dan 100 inwoners is Bronkhorst alles behalve een echte stad te noemen. Toch heeft het pittoreske plaatsje wel het recht zich te profileren als stad. Bronkhorst heeft immers stadsrechten. Echter, het is ook gelijk de kleinste stad van Nederland. Daarnaast is het ook de laatste plaats in ons land dat stadsrechten heeft ontvangen. Maar stad of niet, Bronkhorst is zeker een mooi plaatsje, dat absoluut een bezoekje verdient. Het middelpunt is de kerk, die je vanuit alle hoeken van het dorp - of stad - kunt zien. Daar omheen vind je ouderwetse huizen en voormalige stadsboerderijen, opgetrokken uit baksteen met versierde gevels. Een uniek gezicht, want geen enkel exemplaar is gelijk.

Bronkhorst officieel stad sinds 1482

Bronkhorst ontving haar stadsrechten al in 1482. Toen was het nog omringd door stadsmuren en een gracht, welke inmiddels al lang en breed zijn verdwenen. Een kerkje, een dorpspomp, een museum, wat horeca, een winkeltje, en een paar huizen; dat is wat Bronkhorst anno 2023 nog is. Bronkhorst maakt deel uit van de gemeente Bronckhorst, met 'ck' dus, een subtiel verschil. Waarschijnlijk om de plaats en gemeente uit elkaar te kunnen houden.

Bronkhorst veranderde meermaals van naam

Bronkhorst is ook niet de oorspronkelijke naam van 'de stad'. Tussen 1128 en 1139 heette het plaatsje Brunchorst. Daarna werd het nog omgedoopt tot Brunchurst, Bronchorst, Brunchorst, Bronckhorst en Bronchorst. Het scheelt allemaal maar weinig, maar de naamswijzigingen zijn er wel geweest in de loop der eeuwen. In 1840 telde Bronkhorst 56 huizen met 344 inwoners. Anno 2023 is het aantal huizen met 4 gestegen naar 60, maar is het aantal inwoners gedaald naar ongeveer de helft.

Écht kleinste stad van Nederland?

Hoewel Bronkhorst officieel de kleinste stad van Nederland is, vecht het wel een officieus gevecht uit met o.a. Staverden (gemeente Ermelo), Eembrugge (gemeente Baarn), Sint Anna ter Muiden (nu gemeente Sluis) en Burghorn. Zij hebben allen stadsrechten en minder inwoners dan Bronkhorst.

Foto bij het artikel afkomstig van Flickr en gemaakt door R. Boed